Το φυλλικό οξύ είναι η συνθετική μορφή ενώσεων φυλλικού οξέος ή καλύτερα υδατοδιαλυτών βιταμινών που συντίθεται από φυτά και βακτήρια, οι οποίες ονομάζονται συνένζυμα φυλλικού οξέος.

Όλοι γνωρίζουμε πλέον ότι η λήψη φυλλικού οξέος την περίοδο προ της σύλληψης βοηθά στην πρόληψη συγγενών ανωμαλιών.

Αλλά δεν γνωρίζουμε όλοι ότι το φυλλικό οξύ παίζει ένα βασικό ρόλο στο μεταβολισμό των αμινοξέων, στη σύνθεση πρωτεϊνών και νουκλεοτιδίων (κυρίως στην παραγωγή DNA και RNA) και στην επιδιόρθωση των χρωμοσωμάτων. Ως εκ τούτου, είναι ζωτική για τον φυσιολογικό πολλαπλασιασμό των κυττάρων και για την ανάπτυξη των ιστών.

Αυτές οι αντιδράσεις αποτελούν θεμελιώδη στάδια της «ζωής» και της «καλής λειτουργίας» των κυττάρων. Όλα τα κύτταρα με υψηλή ταχύτητα αντιγραφής, όπως τα κύτταρα του δέρματος, των γαστρεντερικών βλεννογόνων, τα κύτταρα του αίματος, χρειάζονται φυλλικό οξύ λόγω της ταχείας αντιγραφής του DNA και της ταχύτητας της σύνθεσης πρωτεϊνών.

Υπολογίζεται ότι μια ισορροπημένη δίαιτα θα πρέπει να παρέχει από 50 έως 500 µg φυλλικού οξέος ημερησίως, αλλά το ελάχιστο επίπεδο (50 µg) επιτυγχάνεται από ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού λόγω της αυξανόμενης κατανάλωσης μαγειρεμένων τροφίμων εις βάρος μιας διατροφής πλούσια σε ωμά λαχανικά. Στις Η.Π.Α., για παράδειγμα, έχει τεκμηριωθεί ότι 15-20% περίπου του πληθυσμού δεν επιτυγχάνει αυτό το ελάχιστο επίπεδο φυλλικού οξέος και αυτό το ποσοστό προβλέπεται να αυξηθεί προοδευτικά.

Παρόλο που το φυλλικό οξύ λαμβάνεται κυρίως με τις τροφές, μπορεί να παρατηρηθεί έλλειμμα σε διάφορες φυσιολογικές και παθολογικές καταστάσεις, όπως:

1. Ανεπαρκής πρόσληψη (μη ισορροπημένη δίαιτα)
2. Αύξηση των αναγκών (εγκυμοσύνη, βρεφική ηλικία, χρόνιες παθολογίες)
3. Δυσαπορρόφηση (αντιεπιληπτικά φάρμακα, κοιλιοκάκη)
4. Αλλαγή του μεταβολισμού (έλλειμμα ενζύμων, οινοπνευματώδη)

Η πιο σοβαρή συνέπεια της παρατεταμένης ανεπάρκειας φυλλικού οξέος είναι η ανάπτυξη μεγαλοβλαστικής αναιμίας.
Τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί επίσης μεγάλη σημασία στο γεγονός ότι η ανεπάρκεια φυλλικού οξέος συσχετίζεται και με την ανάπτυξη υπερομοκυστεϊναιμίας.

Πηγές ενώσεων φυλλικού οξέος και φυλλικού οξέος

Τα κύτταρα στον οργανισμό μας δεν συνθέτουν φυλλικό οξύ. Πρέπει, λοιπόν, να λαμβάνουμε τις ποσότητες που χρειαζόμαστε μέσω της διατροφής ή συμπληρωμάτων.

Οι τροφές που περιέχουν φυλλικό οξύ είναι κυρίως φυτικής προέλευσης και συγκεκριμένα:

• Λαχανάκια Βρυξελλών
• Σπανάκι
• Μπρόκολο
• Μαρούλι
• Λάχανο
• Πορτοκάλια
• Γκρέιπ-φρουτ
• Πατάτες
• Μπανάνες
• Τομάτες

αλλά και:

• Ήπαρ
• Ψωμί ολικής αλέσεως
• Νεφροί
• Μαγιά μπύρας

Πρέπει να θυμάστε ότι μερικά λεπτά μαγειρέματος αρκούν για να καταστραφεί το 90% της ποσότητας φυλλικού οξέος.

Οι ανάγκες σε φυλλικό οξύ μπορούν να καλυφθούν:

1. Αυξάνοντας την καθημερινή κατανάλωση τροφών που περιέχουν φυλλικό οξύ
2. Αυξάνοντας την κατανάλωση συμπληρωμάτων βιταμινών που περιέχουν φυλλικό οξύ
3. Εμπλουτίζοντας ορισμένα τρόφιμα με φυλλικό οξύ

Τα συμπληρώματα βιταμινών επιτρέπουν την πρόσληψη με εύκολο τρόπο των επιπέδων φυλλικού οξέος που είναι απαραίτητα για τον οργανισμό μας.

Επίσης, όσον αφορά τον εμπλουτισμό τροφίμων, υπογραμμίζεται ότι η προσθήκη φυλλικού οξέος σε ορισμένα αλεύρια κοινής χρήσης (όπως γίνεται στις Η.Π.Α.) επιφέρει αύξηση της λήψης αυτής της βιταμίνης σε όλο τον πληθυσμό, η οποία, όμως, είναι μέτρια. Οι συγκεντρώσεις που προστίθενται σε τρόφιμα αποσκοπούν σε αύξηση της πρόσληψης κατά 0,1 mg/ημέρα. Για το λόγο αυτό, ο εμπλουτισμός των τροφίμων θα πρέπει να θεωρείται ως μια ολοκληρωμένη στρατηγική, η οποία, παρ΄όλα αυτά, δεν αντικαθιστά τη χρήση συμπληρωμάτων. (Ενημερωτικό δελτίο ISS, αρ.5, 05/2005)

<< επιστροφή